مطالعه توانمندسازهای چابکی سازمانی در سیستم بانکی (مطالعه موردی: شهرستان زاهدان)

بهترین و نوین ترین راه بقا و موفقیت سازمان ها در دنیای متلاطم و متغیر کنونی، توجه و تمرکز آن ها بر «چابکی سازمانی» است. چابکی سازمانی پاسخی است آگاهانه و جامع به نیاز های در حال تغییر مداوم در بازار های رقابتی و کسب موفقیت از فرصت هایی که سازمان به دست می آورد. بسیاری از صاحبنظران عوامل موثر بر چابکی سازمانی را در سه دستهء عمده تقسیم بندی نموده اند که عبارتند از: محرک ها، توانمندی ها، و توانمندسازها. از آنجاییکه شناخت عواملی که سازمان را جهت کسب چابکی توانمند می سازند، کمک شایانی به سازمان ها در راستای دستیابی به توانایی کسب اطلاعات لازم جهت تصمیم گیری مدیریت در محیط های متلاطم و آشفته، و تسخیر جنبه های مزیتی جریان های تغییر می نماید، پژوهش حاضر به شناسایی عوامل توانمندساز چابکی سازمانی پرداخته است. بنا بر طبیعت موضوع، این تحقیق در دو مرحله انجام گردیده است. در مرحلهء اول به مطالعات کتابخانه ای پیرامون ادبیات موضوع پرداخته شد. نتیجه این بود که با بهره گیری از مدل ها و مطالعات متعدد، 20 عامل به عنوان توانمندساز چابکی سازمانی شناسایی گردید. سپس این عوامل به دو بعد محتوایی و ساختاری طبقه بندی و برای هر عامل تعدادی شاخص تعیین شد. در مرحلهء دوم تحقیق، مطالعات به صورت میدانی انجام گرفت. جامعهء آماری پژوهش کلیهء کارمندان ادارات امور شعب استان سیستان و بلوچستان و شعبات مرکزی بانک های دولتی و خصوصی مستقر در شهرستان زاهدان بودند که از این میان، نمونه ای متشکل از 242 نفر به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نامتناسب برگزیده شدند. پس از تجزیه و تحلیل داده ها به وسیلهء نرم افزارهای آماری لیزرل و اس پی اس اس، عوامل 20گانهء شناسایی شده همبستگی خوبی با چابکی سازمانی نشان دادند. «خلاقیت و ریسک پذیری در سازمان» و «مهارت در زمینهء تغییر» به ترتیب اولویت های نخست و انتهایی ابعاد محتوایی را به خود اختصاص دادند و در بعد ساختاری نیز اولویت اول متعلق به «یکپارچگی و هماهنگی سازمان» شد و اولویت آخر به «تشکیل سازمان مجازی» اختصاص یافت. علاوه بر این، از دیدگاه افراد مورد مطالعه، عوامل محتوایی و رفتاری توانمندساز چابکی سازمانی نسبت به عوامل ساختاری مهم تر بودند. در عین حال از لحاظ واحد سازمانی (صفی یا ستادی) و نوع سازمان (دولتی یا خصوصی) تفاوتی میان دیدگاه افراد مشاهده نشد. در نهایت پیشنهاد می شود سیستم بانکی با تمرکز، بهبود و سرمایه گذاری بر عوامل توانمندساز شناسایی شده، در راستای ارتقای هرچه بیشتر چابکی خویش گام بردارد.